Maak kennis met de steenuil

Al meer dan 40 jaar is Ronald bezig met onderzoek naar en bescherming van de steenuil, met name in de Achterhoek. Wat fascineert hem zo aan de steenuil? ‘Eind jaren ’70 werd ik lid van de Vogelwerkgroep Zuidoost-Achterhoek. Ieder lid had een eigen soort waar hij/zij zich mee bezig hield. Ik woonde toen in Lichtenvoorde; voor dat gebied was de kerkuil een interessante soort. Later werden dat ook de steenuil. Als je in zo’n soort duikt, weet je in het begin weinig. Vervolgens ga je kasten controleren en onderzoek doen. Hoe meer je weet, hoe meer nieuwe vragen dat oproept. Waar zitten ze? Waar broeden ze? Waar blijven de jongen vervolgens?’ Inmiddels kan Ronald met recht een steenuilendeskundige genoemd worden; hij schreef enkele boeken over steenuilen. Al jarenlang werkt Ronald intensief samen met zijn maatje Pascal aan deze uit de hand gelopen hobby. In zijn werkzame leven is Ronald docent Nederlands aan het Graafschap College.

Kleinschalig agrarisch landschap

In ons land is de steenuil van oudsher een bekende verschijning in vooral kleinschalig agrarisch landschap. Het steenuiltje broedt graag op boerenerven, vooral als deze voldoende natuurlijke variatie bieden. Ze zijn honkvast. Als ze eenmaal een geschikte plek hebben gevonden, dan blijven volwassen steenuilen daar hun leven lang en ook het hele jaar door. Dat maakt het extra belangrijk dat hun leefgebied geschikt blijft: een plek om te nestelen, voldoende voedsel en bescherming. Hoe is het gesteld met de steenuil in de Achterhoek? ‘In de Achterhoek gaat het relatief goed met de steenuil. De Achterhoek kent de hoogste dichtheid steenuilen van Nederland. Op Nederlands niveau gaat het steeds beter met de steenuil. Op de zandgronden doet hij het vrij goed. In het westen en op de kleigronden gaat het minder. Mogelijk heeft dat met voedselvoorraden te maken.’

Natuurvriendelijk erf

De steenuil is een holenbroeder. Hij is aangewezen op natuurlijke holen in bomen of in schuurtjes. Wat kunnen mensen op hun eigen erf/land doen? ‘Als er geen holen zijn, kunnen mensen een nestkast ophangen om een broedplek te bieden. Daarnaast is voldoende eten belangrijk. Ze eten alles wat voorhanden is van insecten tot grote woelratten en merels of spreeuwen. Het is dus belangrijk om het erf natuurvriendelijk in te richten en de biodiversiteit te vergroten. Steenuilen zitten alleen daar waar veel biodiversiteit is. Ze zijn echter niet heel kieskeurig. Ze moeten het hele jaar rond in een gebiedje met een straal van 250 meter kunnen leven en hier ook jongen grootbrengen.’

STONE

Ronald van Harxen is voorzitter van Steenuilenoverleg Nederland (STONE). STONE is een vrijwilligersorganisatie die zich inzet voor de steenuil in Nederland, een zelfstandige stichting die al meer dan 25 jaar geleden is opgericht. Wat houdt dat in? ‘Via STONE brengen we mensen, die betrokken zijn bij de steenuil, bij elkaar. We wisselen kennis uit, stimuleren onderzoek en zijn aanspreekpunt op het gebied van de steenuil voor andere organisaties als Vogelbescherming, SOVON of IVN. We houden onder andere een Steenuilendag, brengen een nieuwsbrief en een keer per jaar het blad Uilen uit. In de Achterhoek is een grote groep vrijwilligers actief. Er is veel onderling contact en gegevensuitwisseling.‘

Aandacht voor de steenuil

De VALA vindt de fotolezing van Ronald, aansluitend op de algemene ledenvergadering, een mooi moment om de steenuil extra in het zonnetje te zetten. Anne Stortelder, projectleider ANLb bij VALA: ‘Als VALA proberen we de steenuil te ondersteunen, bijvoorbeeld door er aandacht aan te schenken tijdens onze cursus Vergroten van de biodiversiteit in de boomgaard. Of door onze leden te wijzen op het belang van knotbomen en rommelrandjes rondom het erf. Soms brengen we ze in contact met een steenuilenwerkgroep en seinen we de steenuilvrijwilligers in wanneer steenuilkasten gewenst zijn. Andersom brengen deze vrijwilligers eigenaren ook wel eens op het idee om een meer aantrekkelijk erf te maken voor steenuilen via het ANLb.’

Fotolezing

Nieuwsgierig naar het leven van de steenuil? Dan zien we u graag op onze fotolezing. De lezing is na afloop van de besloten algemene ledenvergadering van VALA. Als niet-lid bent u welkom vanaf 21.00 uur. De lezing start om 21.15 uur en rond 22.30 uur sluiten we de avond af. Vooraf aanmelden is niet verplicht, maar vinden we wel fijn! Meld u zich hier aan.

Hier vindt u meer info over de steenuil:

Hier vindt u meer info over STONE